Droga do nieba - symbolika figury Zmartwychwstałego

W czerwcu 2023 roku, po 7 latach od otwarcia Świątyni, udało się zakończyć ważny etap aranżacji prezbiterium. Na jego wygiętej jak żagiel ścianie zawisła wielkoformatowa figura Chrystusa, w momencie zmartwychwstania, wyzwalającego się z okowów śmierci. Scenę umieszczono na tle pasa symbolizującego drogę ku niebu – życiu wiecznemu.

Ze względu na wymiary ściany i jej nietypowy kształt zaplanowano wkomponowanie w nią figury mającej ponad 8 metrów wysokości. Rzeźba została zawieszona w centralnym miejscu, na 17 metrach, licząc od posadzki prezbiterium do czubka głowy postaci, i pochylona od góry o 10 stopni w stronę wnętrza Świątyni. Dzięki takim proporcjom kompozycja zyskała odpowiednie wyważenie i wraz z otaczającym tłem i wyposażeniem prezbiterium stworzyła godny i wysmakowany obraz wilanowskiego Sanktuarium.

W przedstawieniu postaci Chrystusa zachowano charakter realistyczny, natomiast okalającej ciało Zbawiciela draperii nadano formę zgeometryzowaną, uproszczoną. Ułożenie sylwetki wskazuje na zawieszenie w przestrzeni – chwilę po oderwaniu się od ziemi i przed wzniesieniem ku niebu – uzyskane dzięki przemyślanemu oddaniu układu mięśniowo-szkieletowego oraz relacji między poszczególnymi elementami figury.

Głowa Jezusa jest delikatnie opuszczona, a Jego oblicze – skierowane w stronę wnętrza Świątyni oraz wiernych. Włosy zostały ujęte syntetycznie, aby nie odwracać uwagi od istotnych rysów twarzy, dopiero przy szyi można zauważyć przeplatające się struktury opadających na ramiona pukli. Napięta klatka piersiowa sprawia, że figura nabiera odpowiedniej dynamiki. W kształcie korpusu widać też złożoność problematyki anatomicznej, wymagającej od artystów kunsztu w odwzorowaniu układów żeber i wyeksponowaniu rany po włóczni.Barki są mocno uwydatnione, granica ramion została miejscami zatracona i wtopiona w klatkę piersiową, co optycznie poszerzyło sylwetkę. Takie ujęcie stwarza widzowi lepszą perspektywę patrzenia i wpływa na odbiór rzeźby umieszczonej na tak dużej wysokości – dzieło staje się dla niego bardziej czytelne.Przedramiona postaci pozostają zgięte, aby na pierwszym planie uwidoczniły się dłonie. Prawe przedramię dźwiga ciężar okalającej ciało draperii, która tworzy jednocześnie tło dla otwartej dłoni. Sam jej gest stanowi rodzaj świadectwa. Ranę po ukrzyżowaniu uproszczono na tyle, by nie sprawiała zbyt dosadnego wrażenia, jak bywało w gotyku, lecz zaistniała kompozycyjnie z całością figury. Lewe przedramię jest w znacznym stopniu ukryte pod draperią, której fałda kompozycyjnie otwiera lewą stronę dzieła.

Noga prawa, z widocznym grzbietem stopy, na której wyeksponowano ranę, została wysunięta naprzód, na pierwszy plan. Lewa noga jest zgięta w kolanie, a stopa – ukryta za prawą łydką, wtopioną w tło. Zrezygnowano z ażuru za prawa nogą na rzecz ruchu formy draperii, która buduje kontur łydki i w szlachetny sposób zespaja świat realny – sylwetkę postaci – z geometryczną kompozycją materiału.

Draperię kształtuje szereg diagonalnych napięć. Na wysokości nóg, po lewej i prawej stronie, znajdują się większe płaszczyzny tworzące tło dla figury. Wyżej, w okolicach bioder, kompozycja staje się bogatsza w detale, zauważalne są pojedyncze struktury i pasma draperii piętrzącej się wokół ciała. Mają one swój początek, w miejscach, gdzie tworzą się najgłębsze cienie, rozwinięcie – nadające ruch i budujące ciężar tkaniny – oraz zakończenie zanikające za rzeźbą.

Diagonalna kaskada form draperii układa się od spodu w szpic. Wyraziście ostry kraniec całunu podkreśla wertykalność kompozycji i ruch postaci ku górze. Podobnie ukształtowany, nieco mniejszy element nad prawą ręką jest z kolei rodzajem zamknięcia sytuacji formalnej odgrywającej się dookoła prawej dłoni. Wszystkie struktury i detale draperii prowadzą dialog formy między sobą.

Ze względu na skalę rzeźby, obciążenia oraz kwestie związane z akustyką Świątyni zaproponowano odlew figury w żywicy poliestrowej, ze stalową wewnętrzną konstrukcją oraz wypełnieniem masą głuszącą. Kolorystykę i rozwiązania malarskie na powłoce żywicznej utrzymano w tonacjach ciepłych, w odcieniach starego mosiądzu, z delikatnymi brązami, przycierkami złotem, bielą i ugrami.

Tło kompozycji rzeźbiarskiej stanowi złoty pas, na dole sięgający posadzki prezbiterium, na górze zaś – świetlika umieszczonego u szczytu ściany. Jego szerokość wynosi 411 centymetrów i odpowiada szerokości ołtarza, który w ten sposób staje się początkiem drogi prowadzącej do nieba.
Na pasie nad głową figury Chrystusa znalazła się struktura dyskretnie symbolizująca krzyż.

Opis figury przygotowali: prof. Adam Myjak, Kinga Smaczna-Łagowska i Albert Mikołaj Kozak.

Ty też możesz mieć swoją cząstkę w tym dziele

Zobacz także:

Podziel się: