SYMBOLIKA KRZYŻA PASCHALNEGO
Krzyż zawieszony nad ołtarzem Świątyni Opatrzności Bożej to Krzyż Paschalny: streszcza on całość drogi Chrystusa, a więc także całość życiowej drogi chrześcijanina.
Krzyż jest narzędziem kaźni. Na nim Chrystus został umęczony i poniósł śmierć — odrzucony przez Izraela, wyszydzony i opuszczony (por. Mt 27, 46; Mk 15, 34; Łk 23, 36). Jednocześnie krzyż to miejsce wywyższenia Syna Bożego, tron Króla jaśniejącego chwałą. O tym przypomina w swojej Ewangelii św. Jan (por. J 3, 14; 8, 28; 19, 19). Żeby zrozumieć prawdziwy sens znaku krzyża, trzeba uwzględnić obie perspektywy: pierwszą, skupioną na krwawej ofierze za nasze grzechy, i drugą, Janową, która na krzyż patrzy już w świetle zmartwychwstania. Jedność obu tajemnic, uobecnianych w każdej Mszy świętej, to Pascha. Jak żydowska Pascha związana była z krwią baranków i śmiercią egipskich pierworodnych, ale również z wyzwoleniem z niewoli, tak i chrześcijańska Pascha jest tajemnicą śmierci, która prowadzi do pełni życia.
Krzyż zawieszony nad ołtarzem Świątyni Opatrzności Bożej to Krzyż Paschalny: streszcza on całość drogi Chrystusa, a więc także całość życiowej drogi chrześcijanina. Jasne, świetliste kolory, którymi został namalowany, świadczą jednak o tym, że akcent położony jest na cel tej drogi — chwalebne zmartwychwstanie.
Zwieńczenie krzyża: Manus Dei (Ręka Boga Ojca), trzymająca wieniec laurowy, symbolizuje królewską godność Jezusa Chrystusa.
STRONA PASYJNA
Patrząc od strony wiernych, na szczycie krzyża możemy zobaczyć dłoń. Jest to Manus Dei (łac. ręka Boga). Jej palce złożone są w gest błogosławieństwa. Symbolizuje ona Boga Ojca, którego w tradycyjnej ikonografii nigdy nie przedstawia się w pełnej postaci.
Układ palców według tradycji oznacza greckie litery IC XC – skrót imienia Jezus Chrystus. Dwa palce – wskazujący i środkowy, oznaczają również dwie natury Chrystusa. Ten element, obecny także po drugiej stronie krzyża, przypomina nam, że adresatem sprawowanej na ołtarzu liturgii jest właśnie Bóg Ojciec.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że centralny element liturgii, Modlitwa Eucharystyczna, jest właśnie skoncentrowanym na Chrystusie dialogiem między Kościołem a Ojcem Przedwiecznym.
U stóp krzyża znajdują się postacie Adama i Ewy. Wychodzą z grobu, a z krzyża spływa na nich krew Chrystusa. Scena ta wskazuje na powszechny zasięg odkupienia.
W ramionach krzyża znalazły się postacie Matki Bożej i Jana Ewangelisty: jak Adam i Ewa stoją u początku rodzaju ludzkiego, tak stojący pod krzyżem Maryja i Jan symbolizują początki Kościoła (por. J. 19, 25-27) – scena nawiązuje do odkupieńczej śmierci Chrystusa.
STRONA CHWALEBNA
Patrząc od strony sprawujących Eucharystię kapłanów, widzimy Chrystusa przedstawionego w szatach arcykapłańskich. Kolory szat to symbole Boskiej (błękit) i ludzkiej (czerwień) natury Chrystusa. Złoto jest symbolem Bożej światłości.
Kielich u stóp Chrystusa wskazuje na Eucharystię, a otaczające go promienie symbolizują krew i wodę wypływającą z Jego przebitego boku.
Ta strona Krzyża Paschalnego nawiązuje do Listu do Hebrajczyków — jedynej księgi Nowego Testamentu, w której Chrystus ukazany został jako arcykapłan, który przyszedł, „aby zgładzić grzech przez ofiarę z samego siebie” (Hbr 9, 26).
Na lewym ramieniu krzyża znajduje się postać św. Jana Pawła II. 5 czerwca 2011 roku w uroczystej procesji z pl. Piłsudskiego do Świątyni Opatrzności Bożej zostały przyniesione relikwie wówczas jeszcze błogosławionego Jana Pawła II.
Na prawym został przedstawiony bł. ksiądz Jerzy Popiełuszko. 6 czerwca 2010 roku ponad 35 tysięcy wiernych uczestniczyło w procesji z relikwiami błogosławionego, które następnie zostały złożone w Panteonie Wielkich Polaków. Patrząc na nich, sprawujący Mszę świętą mają przed oczyma przykłady tego, jak Chrystusowe kapłaństwo może się urzeczywistnić w życiu Jego sług.
Zobacz również:
- Historia Krzyża Paschalnego
- Krzyż Paschalny w nowej odsłonie
- Sens krzyża
- Świadectwa
- Krzyż Paschalny w Twoim domu